Pop Psychology BLOG 2: De leugens van de schoonheid. En de feiten.

Ja, ja.. natuurlijk ben ik als serieuze muzikant altijd 100% cultureel verantwoord bezig. Het gaat om de muziek, hè. De inhoud, de kunst. Fuck it. Volgens mij staan de grootste culturele moraalridders het langst voor de spiegel, zich druk te maken over De Vorm. Is het merk spijkerbroek wel goed? Het baardje niet te kort getrimd, de haren genoeg quasi-nonchalant punterig naar voren gestreken?

Nee, ik kom er maar meteen voor uit: ik kan volop genieten van spelen met de vorm. Eens in de twee, drie jaar als een plaat af is, moeten er ook plaatjes bij worden geschoten. En dat kán best leuk zijn. 19 maart 2011: we staan met tien man op een plat dak, hoog ergens in Amsterdam. Het lijkt wel een feestje. Sander heeft net biertjes gehaald. De buurman van beneden komt er met z'n dochter bij zitten. Er zijn chips en broodjes, er is muziek uit een iPod-gettoblaster. En overal liggen kleren, alsof er zeer plaatselijk een H&M ontploft is. In één dag gaan we alle foto's voor de website, albumhoes, etc etc schieten.

En als een wonder schijnt vandaag de zon. Na dagen van regen en grijze luchten, is het nu strak blauw, precies op die ene dag die iedereen vrij had gehouden. Ik ben zo blij, dat mijn gevoelstemperatuur zeker 10 graden hoger dan het werkelijke aantal graden Celcius is. Dat is ook wel nodig: het is ondanks die zon nog steeds half maart en ik sta in flinterdunne jurkjes een beetje te lachen naar de camera. Er is bovendien niet echt tijd om de preutse diva uit te hangen en bij ieder kledingwissel via alle trappetjes weer naar binnen te gaan. Dus ik sta me telkens tot topless toe om te kleden op dat dak, enigszins verscholen achter een leeg kledingrek. Ik gil nog een paar keer “En nou iedereen effe die telefooncamera's weg!”, maar nieuwsgierige omwonenden hadden goed zicht, zullen we maar zeggen.

Vandaag heb ik de foto's voor me, en ze zijn zo mooi dat ik me even verlies in nadenken over De Inhoud Van De Vorm. Zoveel mythes gaan rond over schoonheid. Mensen maken zich er sinds de oertijd al druk over (en muzikanten al ver voor de oer-vetkuif van Elvis). Waarom is uiterlijk toch zo belangrijk? Uit verschillende onderzoeken is naar voren gekomen dat mooie personen automatisch intelligenter worden ingeschat dan hun lelijke medemens. Wat onsportief van de natuur. De natuur is zelfs letterlijk onrechtvaardig. John Keats beweerde dan wel ooit “Beauty is truth, truth is beauty”, maar dat is juist een leugen. Mensen hebben namelijk zodanig een voorkeur voor types met smalle kaken, kleine neuzen en grote ogen, dat schepsels met deze 'babyface'-kenmerken bij rechtszaken eerder (dus ook eerder onterecht) onschuldig worden bevonden.

Niks waarheid dus. Al meenden de oude Grieken dat schoonheid zelfs mathematisch berekend kon worden. Volgens Pythagoras waren de tonen op een toonladder onderverdeeld in exacte verhoudingen van 2:1 of 3:2. En in de architectuur, maar ook in het menselijk gezicht zijn we het meest gecharmeerd van verhoudingen volgens de 'gulden snede': perfectie laat zich berekenen als 1 staat tot 1,618.

Hm, de tonen op de plaat zijn niet allemaal even zuiver gezongen en gespeeld. Sorry, Pyth. Betekent dat dan 'geen gulden snede, geen gouden plaat'? Kan mijn gezicht er überhaupt mee door? Qua babyface-onschuldigheid, kom ik wel een eind. Kleine neus, grote ogen... Check, check. Goed zo, Marg. Iedereen zal nu geloven dat het liedje 'Play Me' werkelijk over lieve, onverdorven zaken gaat, als je nu zo in de camera kijkt met je smalle kaaklijntje.

Terug naar het platte dak. Nog één keertje klik, en dan krijg ik meteen een dekentje omgeslagen. Om half 7 's avonds is het licht inderdaad op z'n mooist, maar zelfs mijn allerwarmste gevoelens voor deze prachtige dag verliezen het nu van de kou. Zoveel kippenvel... krijg je zelfs met Photoshop niet meer weg.

Foto: Hannah Lipowsky

Gorn, G.J., Jiang, Y. & Johar, G.V. Babyfaces, Trait Inferences, and Company Evaluations in a PR Crisis. Journal of Consumer Research, June 2008.

Hemenway, P. (2010). De geheime code φ - de gulden snede als goddelijke verhouding in kunst, natuur en wetenschap. Kerkdriel: Librero.