Pop Psychology BLOG 23: Wie zingt, wordt gelukkig

Als je in Amsterdam woont, en de afgelopen dagen een roodharige dame op een fiets voorbij hebt horen loeien, dan was ik dat waarschijnlijk. “Iiiii... èèèè.... aaaa... óóóóó... uuuuuuu”, heeft het vast geklonken. Nee, ik ben niet gek, en nee: ik droom niet van een carrière als ambulance-sirene: ik zíng. Ik galm, ik blèr, ik kweel. En in situaties die sociaal ongepast zouden zijn, neurie ik nog steeds zachtjes door.

Een paar maanden geleden had ik mezelf vlak voor een optreden op 3FM beloofd dat ik eindelijk es dat zingen serieus zou gaan aanpakken. Serieus aan de zangles en serieus thuis oefenen, net zoals vroeger als klein meisje op dwarsfluitles. De eerste resultaten beginnen hoorbaar te worden bij de repetities en optredens, maar ook op andere manieren blijkt zingen me profijt op te leveren. Ik klink misschien als een hippie, maar er gebeuren echt heel fijne dingen als je zingt.

Sowieso is het leuk om ongegeneerd gekke bekken te mogen trekken naar je zanglerares. Lange geluiden maken: “iiiiii” en “èèèè”. Je hele lijf losschudden, “aaaaa”, dan kaak los “óóóóó... uuuuuuu”. Je hele hoofd trilt prettig mee, alles resoneert van borstkas tot achter je ogen. En vooral: je moet heel rustig en diep ademhalen. Drie tellen in, vasthouden in je buik en dan heel langzaam weer uitblazen. Na zo'n halfuurtje voel je je helemaal Zen. Ik heb geen yogales meer nodig.

Maar zingen levert nòg meer positieve dingen op. Treurige teksten vertolken mag je misschien tijdelijk triest maken, het fysieke aspect van zingen kent daarentegen veel voordelen. Dit heeft alles te maken met wat ik vorige week nog schreef, in het blog over hoe emoties en fysiologische reacties altijd in samenspel zijn. Toen bleek al, dat zit complexer in elkaar dan je in eerste instantie zou denken: lichamelijke reacties, zoals hartkloppingen, kunnen ook bepaalde gevoelens zelf 'opwekken'.

Zo werkt het volgens psycholoog Paul Ekman ook met gezichtsuitdrukkingen. De experimenten die zijn theorie testen kun je zelf ook doen. Probeer maar eens een potlood vast te houden met alleen je lippen. Dat ziet er waarschijnlijk uit als een zuur, gesloten mondje. Hoe voel je je dan? Houd vervolgens het potlood in je mond waarbij je het juist alleen met je tanden vasthoudt, zodat het potlood je lippen helemaal niet raakt. Je trekt dan waarschijnlijk een soort van grimas, die lijkt op hoe je mond staat als je lacht. Hoe voel je je nu?

De proefpersonen uit Ekman's onderzoek rapporteerden een vrolijker gevoel bij de tweede mondpositie dan bij de eerste, terwijl beide situaties alleen verschilden in hoe hun gezicht geplooid was. Hieruit bleek dat alleen al je gezicht op grijns-stand zetten, je al iets opgewekter doet voelen. Eerst het fysieke, dan volgt daaruit vanzelf de emotie. Als je moeder vroeger ooit tegen je zei “Lach es, dan word je vanzelf wel blijer” had ze gelijk.

Ik leer momenteel bij zangles dat je je gezicht in een lach-achtige stand moet zetten om volume te maken en je tonen kernachtig te laten klinken. Zoals ik me had voorgenomen, oefen ik daar nu iedere dag mee. Tanden ontbloot en wangen opgetrokken, spierpijn in m'n kaken. Maar je gaat je er wel automatisch een beetje happy door voelen.

In werkelijkheid bood de afgelopen week me weinig reden tot vrolijkheid. Normaal gesproken had ik dan jammerend op de bank gelegen met een zak chips, want met een brok in m'n keel kan ik echt niet zingen. Maar heden ten dagen pak ik juist dan mezelf aan m'n nekvel op en sleur me naar het oefenhok: zingen, kreng! En tot mijn innerlijke buienradar weer een blauwe lucht aangeeft, loei ik nog even lekker door: “Iiiii... èèèè.... aaaa... óóóóó... uuuuuuu, iiiiii... èèèè.... aaaa... óóóóó... uuuuuu!”

Foto: echte proefpersonen van een Ekman-achtig experiment uit 2002.

Ekman, P. (1984) in Gray, P. (2011). Psychology (6e ed.). New York: Worth.

Reageren op de blogs kan hier.