Pop Psychology BLOG 15: Vrouwen zijn betere bandleiders

Aan het einde van de acht jaar met mijn vorige band, Seedling, voelde het alsof we collega's, vrienden en concurrenten tegelijkertijd waren. En met z'n vieren getrouwd. Aan een buitenstaander is het soms moeilijk uit te leggen hoe complex de relaties binnen een band zijn, na zoveel gezamenlijke pieken, dalen en valkuilen. Maar één ding was bij Seedling wel duidelijk: we waren volstrekt onduidelijk over ons leiderschap.

Andere bands uiten wel eens hun grieven over hun zelfverklaarde bandleider. Noemen hem 'Adolfje' of 'Mussolini-mannetje' en tekenen stiekem een zwart vierkant snorretje onder zijn neus op de tour-poster. Het is makkelijk om kritiek te leveren op de dictator in je band. Maar tegelijkertijd mag je blij zijn dat iemand ferm de kar trekt, onpopulaire beslissingen neemt en het zakelijke gezeik incasseert. Met Seedling waren we een soort van democratie, en dan valt er nauwelijks meer een kar te trekken. Steeds teveel water bij de wijn: we verzandden in modder.

Bij Gram ben ik per definitie de baas, maar eigenlijk had ik daar nooit bij stilgestaan. Tot ik vorige week, net na m'n mini-bandruzie, een artikel las over de relatie tussen leiding en groepsgrootte. Het leek een triviaal feit: leiderschap deed er niet zo toe in kleine groepen (tot 3 personen). Dan is het nauwelijks nodig een aanvoerder aan te stellen. In grote groepen was de invloed ook niet zo groot: dan ontstaan er toch allerlei subgroepjes. Nee, wetenschappelijk onderzoek had uitgewezen dat leiderschap vooral flinke impact had op groepen van vier tot zes personen.

Vier tor zes personen? Maar dat is natuurlijk de doorsnee grootte van een popband! Mijn automatische voortrekkersrol had misschien wel meer draagwijdte dan ik zelf doorhad. Nu dook ik verder de boeken in; hier wilde ik het fijne van weten. Ha, het bleek dat wie er toevallig aan het hoofd van de tafel zit of achter de microfoon staat, automatisch als aanvoerder wordt gezien. Mooi, over mijn rol kon dus geen onduidelijkheid bestaan. Wat voor soort leider was ik dan eigenlijk?

Leidinggevende figuren blijken in twee smaken te komen. Je hebt enerzijds de eerder genoemde dictators, officieel heten ze 'het taakgerichte type'. Hij of zij stuurt iedereen resoluut aan en daar valt niet over te twisten. Aan de ander kant staan de relatie-gerichte leiders, die de groepsleden hun eigen verantwoordelijkheden geven en de nadruk leggen op verbinding binnen de groep. Meestal zijn mannen taakgericht en vrouwen (o, cliché) relatie-gericht.

Ik knarsetandde. Als ik eerlijk naar mezelf kijk, val ik duidelijk in de laatste categorie. Mijn bandleden weten zelf wel hoe ze het beste hun ding doen, en dat laat ik graag zo. Maar telkens als ik een 'vrouwelijk' etiket opgeplakt krijg, word ik bij voorbaat al achterdochtig. Even doorlezen bracht echter interessant nieuws: Taakgerichte leiders doen het vooral goed in zeer onzekere situaties (het schip staat op zinken en iedereen rent in paniek rond) en in vast omschreven situaties (elke dag dezelfde lopende band-klusjes). Relatie-gerichte types krijgen het beste uit een groep in matig onzekere situaties. Situaties als... een band die platen uitbrengt, repeteert, toert en af en toe op de radio speelt.

Tel 1 en 1 bij elkaar op en vrouwen zijn de beste bazen in een bandsituatie. Een brede glimlach verscheen op mijn gezicht en ik besloot van m'n lang-zal-ze-leven geen cent te veranderen aan mijn huidige handelwijze.

Nou ja, tenzij het moet natuurlijk. In de radio-uitzending bij Giel Beelen van twee weken terug zorgde meneer de presentator ervoor dat we plotsklaps in een onzekere situatie belandden: we moesten on the spot besluiten een ander nummer in de uitzending te spelen dan we hadden voorbereid. Ik had anderhalve seconde bedenktijd en besloot alles om te gooien, terwijl achter de studioruit mijn bandleden wurgbewegingen naar me maakten. Maar ik liep gedecideerd de opnameruimte binnen; blijkbaar heb ik indien nodig wel een klein dictatortje in me. Die vierkante snor past ons allemaal.

　

Komai, Mana, & Grossman, Philip J. "Leadership and Group Size: An Experiment."

Smith, E. R., & Mackie, D. M. (2007). Social Psychology (3rd ed.). Philadelphia, PA: Psychology Press.