Pop Psychology BLOG 4: Aandachts-ziek

Als je er over nadenkt, is het eigenlijk best vreemd: wat bezielt een muzikant eigenlijk om op een podium te gaan staan en te verwachten dat iedereen maar naar hem/ haar kijkt? Natuurlijk, iedereen vist wel eens graag naar complimenten op z'n werk. Maar een normaal-denkend mens gaat daarvoor niet speciaal in de spotlights staan, week-in-week-uit als een vierjarige dezelfde kleurplaat laten zien om applaus te ontvangen. Popmusici tweeten zich daarnaast heden ten dage helemaal suf: elk geschreven nootje schijnt een nieuw meesterwerk te zijn, en elk tegenvallertje wordt gepresenteerd als een mega-obstakel, waar het publiek met alle mogelijke steunbetuigingen op moet reageren.

Artiesten hebben aandacht nodig zoals gewone mensen zuurstof. Zonder aandacht namelijk geen carrière, lijkt het. Oké, een vooropgezet schandaaltje door nog-onbekende-zangeressen kan handig zijn. (Kent iemand t.A.T.u. nog? Nee? Hun lesbo-zoen toch wel?) Maar het verbaasde me dat zelfs Anouk nog niet genoeg aandacht door haar muziek kreeg en zichzelf enkele weken terug in string op Twitter gooide. Ik ben er een dag door van slag geweest.

Toch, misschien moeten we maar blij zijn dat zulke aandachtshongerige lieden die behoefte vrij onschuldig botvieren op een podium, op veilige afstand van mentaal gezonde mensen. Af en toe komt er uit deze behoefte nog een aardige deun voort of een grappige tweet. Er zijn vormen van aandachttrekkerij die een stuk vervelender zijn, en soms zelfs letterlijk pijnlijk.

In de 'Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders', zeg maar het grote handboek met alle psychiatrische aandoeningen, staat een stoornis beschreven die iedere Anouk-actie doet verbleken: Munchausen-syndroom. De naam komt van een boek over een cavalerie-officier Baron von Muchhausen, die de meest fantastische verhalen verzon over avonturen die hij meemaakte. Niet echt gebeurd, maar ze trokken wel... aandacht. Mensen met 'Munchausen' trekken ook aandacht, maar dan door ziektes te veinzen of zelfs opzettelijk verwondingen bij zichzelf aan te brengen. Ze kicken er op om vanwege hun erbarmelijke fysieke gesteldheid in het middelpunt van de belangstelling te staan. Hun naaste omgeving behandelt ze speciaal, en in het ziekenhuis worden ze in de watten gelegd. Het zijn gezonde mensen qua lijf, die zichzelf ziek maken. En daarmee zijn ze dus eigenlijk al ziek: in hun hoofd.

Munchausen-syndroom is niet te verwarren met hypochondrie, ook een aandoening uit eerder genoemd handboek: het hebben van overmatige angst om een ziekte te hebben. Deze mensen hoeven niet per se aandacht, maar denken echt dat ze iets ernstigs onder de leden hebben. Iedereen heeft die neiging wel eens een beetje. Maar eh, hoe noem je een aandoening waarbij je DENKT dat andere mensen zullen gaan denken dat je een hypochonder bent of een Munchausen-aansteller?

Dat had ik vorige week. Er viel een zware flightcase precies op de elleboog die ik een paar maanden geleden gebroken had, en waar al het ijzerwerk om de botten aan elkaar te laten groeien, nog in zit. Au. Au-au-au. Eerst twee dagen mee rondgelopen; was vast niks aan de hand. Hm, oké, dan ben ik dus geen hypochonder. Maar ik durfde onderhand niet meer naar m'n huisarts. En wat moest m'n fysiotherapeut er wel van denken: aandachtszoekend zangeresje is net na 4 maanden revalidatie ontslagen, ligt ze weer op de massagebank. Come to think of it, die hele armbreuk, was dat niet zelf toegebracht? Je weet hoe artiesten zijn. Sommigen menen zelfs wekelijks een blog te moeten schrijven.

Dus bij deze het ware verhaal achter de breuk. Ik was 30 september naar de opening van Kytopia geweest en iemand bracht me keurig op de fiets terug naar de parkeergarage. Ik stap af, en een man die zojuist zijn nieuw gekochte racefiets op snelheid aan het testen was, zag ons niet en reed in volle vaart op me in. We vielen met z'n drieën op één elleboog: de mijne. Oer-hollands fietsongeluk. Niks romantisch-verheven-dichterlijks aan. Maar wie nu nog gelooft, dat ik zo'n stom totaal onverwacht bizar pechverhaal uit mijn duim zuig om aandacht te trekken... lijdt zelf waarschijnlijk aan complotwanen.




Foto: Ja, dat is mijn eigen arm. Als Anouk haar blote billen op Twitter laat zien, dien ik natuurlijk nog een stapje verder te gaan.

American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th ed., text revised, Washington, DC, APA, 2000.
Raspe, R.E. (1785). The Surprising Adventures of Baron Munchausen.